Öfkelenen çocuğa nasıl yaklaşılmalı?

Öfke, çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde farklı sebeplerle görülebilecek istenmeyen bir duygudur. Çocuklarda görülen öfke konusu üzerinde duran Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, anne-babalara önerilerde bulundu.

Öfkelenen bir çocuğa karşı öfkelenmek yerine sakinliği korumak gerektiğini belirten Uzman Yahşi, yapılması gereken şeyin öfkesini yaşamasına izin verilmesi olduğunu kaydetti.

Öfke nöbeti sırasında çocuğun yaptıkları veya yapabilecekleri hakkında bilgilendirmede bulunan Yahşi, "Çocuklarda öfke nöbeti çoğunlukla 1 ve 2 yaş aralığında kendini göstermeye başlar. Öfke nöbeti sırasında çocuk; çığlık atma, bağırma, tekme atma, inatlaşma, vurma, kafasını vurma, kendini yere atma gibi davranışlar gösterir. Çocuk her ne kadar bağımsızlaşmayı arzu etse de anne ve babasına bağlıdır ve bu durumdayken fark etmesi öfke nöbeti yaşamasına sebep olur." ifadelerine yer verdi.

"Çocuğun yaşına ve gelişimine bakarak; pekiştireçler kullanabilir"

Öfkelenen bir çocuğa doğru yaklaşımın çocukla birlikte öfkelenmemek olduğunu bunun yanında sakinliğin korunması gerektiğini kaydeden Yahşi, anne ve babalara şu önerilerde bulundu:

"Şöyle düşünün karşınızda avazı çıktığı kadar bağırarak ağlayan bir çocuğunuz var ve siz de onunla birlikte öfkeleniyor ve ona bağırmaya başlıyorsunuz. Peki bu işe yarıyor mu? Hayır aksine çocuk kendisini anlamayan ve kendisine öfke ile karşılık veren kişiye karşı öfke biriktirmeye başlar ve bu biriken öfke zamanla öfke patlamalarına döner. Yapacağınız şey öfkesini yaşamasına izin vermenizdir, duygusuna değil davranışına sınır koymanızdır, peki nasıl? Mesela; 'Oyuncaklarını toplamak istemiyorsun dimi ve bundan dolayı da öfkeleniyorsun hı hı ama dağıttın oyuncakları toplaman gerekiyor çünkü oyuncaklarını toplamadığında yeni bir oyuncak oynamamayı da seçmiş olursun.' Şeklinde hem duygu ve düşüncesini anlamış hem de seçimi ona bırakmış oluruz. Çocuğun yaşına ve gelişimine bakarak; pekiştireçler kullanabilir, alternatifler sunabilir ya da dikkatini farklı bir alana da çekerek duygularını regüle etmesinde çocuğa yardımcı olabiliriz. Bu yöntemlerle çocuğun anlaşılmamış, engellenmiş ya da reddedilmiş gibi olumsuz hislerin önüne geçerek öfke krizlerinin önüne geçebiliriz."

Çocuk öfke konusunda aile büyüklerini örnek alır

Bazı çocukların daha sinirli olduğunu ve bununla ailelere uyarılarda bulunan Yahşi, "Bazı çocukların daha fazla sinirli olması, anne ya da babasının da sinirli olması ile ilgilidir. Ya da çocuk geniş bir ailede yaşıyorsa o evin diğer üyelerinden birileri sinirli ise çocuk da sinirli yapı geliştirir. Mesela öfke anında öfkesini kontrol edemeyip kapı çarpan ya da yere kumanda fırlatan birini gören çocuk, kendi de öfkelendiğinde benzer tepkileri gösterir ve şöyle bir düşünce geliştirir: 'Demek ki öfkelendiğimizde kapıları çarpmalıyız ve elimizde ne varsa sağa sola fırlatmalıyız.' Bu çıkarım ile çocuk yetişkini rol model alır." dedi.